EU đề xuất bỏ miễn Visa cho các nước triển khai đầu tư lấy quốc tịch

Liệu việc đầu tư lấy quốc tịch sẽ trở nên khó khăn hơn bao giờ hết? Mới đây, Nghị viện Châu Âu đang thắt chặt quốc tịch theo diện đầu tư bằng việc xét duyệt điều chỉnh quy chế Visa. 

Làn sóng mới trong chính sách đầu tư lấy quốc tịch của các nước EU

Ủy ban Tự do Dân sự, Tư pháp và Nội vụ (LIBE) của Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu thông qua các sửa đổi đối với quy định về Visa của các nước EU, trực tiếp nhắm vào các quốc gia triển khai chương trình đầu tư lấy quốc tịch (CBI). Động thái này có thể đe dọa quyền miễn Visa vào châu Âu của nhiều quốc gia, bao gồm năm quốc gia vùng Caribbean (Antigua & Barbuda, Dominica, Grenada, Saint Kitts & Nevis, và Saint Lucia). 

Báo cáo dự thảo từ Ủy ban LIBE đề cập đến các sửa đổi đối với Quy định (EU) 2018/1806, quy định các yêu cầu về Visa đối với việc nhập cảnh vào các nước EU. Vào ngày 19/3, ủy ban này đã bỏ phiếu với tỷ lệ 41-10 (21 phiếu trắng) để thông qua các thay đổi, đưa chúng vào giai đoạn tiếp theo của quy trình lập pháp EU.

Chương trình đầu tư lấy quốc tịch bị coi là mối đe dọa đến an ninh EU 

Báo cáo nhấn mạnh rằng các chương trình đầu tư lấy quốc tịch là mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh EU. Theo Ủy ban LIBE, những chương trình này “cho phép công dân của các nước thứ ba, vốn thuộc diện phải xin Visa, được miễn Visa vào EU”, khi các quốc gia cấp quyền công dân “để đổi lấy khoản thanh toán hoặc đầu tư nhất định mà không có bất kỳ mối liên hệ thực sự nào với quốc gia đó”. 

Sửa đổi này sẽ cho phép EU đình chỉ quy chế miễn Visa của một quốc gia nếu nước đó vận hành chương trình đầu tư lấy quốc tịch. Mặc dù Ủy ban LIBE thừa nhận quyền chủ quyền trong việc quyết định chính sách nhập tịch, họ vẫn khẳng định rằng các quốc gia không nên sử dụng quyền miễn Visa vào các nước EU như một công cụ để thu hút đầu tư cá nhân nhằm cấp quốc tịch. 

Những diễn biến này là bước tiếp theo trong nỗ lực bắt đầu từ tháng 10/2023, khi Ủy ban châu Âu lần đầu tiên đề xuất đưa các chương trình đầu tư lấy quốc tịch vào danh sách lý do đình chỉ quyền miễn Visa. Trong tuần này, các đại sứ của Hội đồng châu Âu đã đạt được sự đồng thuận về một lập trường chung, đưa quy định này tiến gần hơn đến việc trở thành luật.

Nỗ lực cải thiện của các quốc gia Caribbean chưa đủ để xoa dịu EU 

Báo cáo phản ánh sự nghi ngờ ngày càng gia tăng của EU đối với các chương trình đầu tư lấy quốc tịch không có “mối liên hệ thực sự” với quốc gia cấp quyền công dân. Để ngăn chặn tình trạng lạm dụng, báo cáo đề xuất rằng “cần có cơ chế đình chỉ miễn Visa đối với bất kỳ quốc gia nào triển khai chương trình cấp quốc tịch cho nhà đầu tư mà không đảm bảo mối liên hệ thực sự với quốc gia đó”. 

Trước những lo ngại của cộng đồng quốc tế, các quốc gia Caribbean đã thực hiện nhiều cải cách đáng kể. Năm 2024, họ đã ký một Biên bản Ghi nhớ (MoU) nhằm thiết lập các tiêu chuẩn chung, đình chỉ hồ sơ từ công dân Nga và chuẩn hóa mức đầu tư tối thiểu. Gần đây, họ cũng triển khai sáng kiến cơ quan quản lý khu vực để tăng cường kiểm soát. 

Ngoài ra, các chương trình đầu tư lấy quốc tịch tại Caribbean đã áp dụng các quy trình thẩm định nâng cao và bắt buộc phỏng vấn trực tiếp với đương đơn, theo yêu cầu của Bộ Tài chính Mỹ.  

Tuy nhiên, bất chấp những cải cách này, vẫn tồn tại thách thức trong việc duy trì tính minh bạch và toàn vẹn của chương trình trên toàn khu vực. Những báo cáo gần đây về sự bất thường trong mức phí và các cuộc thảo luận liên quan đến giám sát quy định phù hợp cho thấy rằng việc điều chỉnh theo yêu cầu của EU vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

Tiến trình lập pháp của EU và khả năng trở thành luật 

Báo cáo cũng liệt kê Thủ tướng Saint Lucia là một trong những người đã trực tiếp đóng góp ý kiến cho Báo cáo viên của Ủy ban, cho thấy các quan chức Caribbean đang tích cực tham gia đối thoại với EU trong quá trình xây dựng luật. 

Cách tiếp cận của EU lần này dựa trên những hành động hạn chế nhưng có tác động mạnh mẽ trước đây. Từ năm 2013, cơ chế đình chỉ miễn Visa của EU chỉ mới được kích hoạt một lần – đối với Vanuatu, do lo ngại về chương trình đầu tư lấy quốc tịch của nước này. Vanuatu đã bị đình chỉ một phần quyền miễn Visa vào tháng 3/2022 và bị đình chỉ hoàn toàn vào tháng 11/2024. Điều này tạo tiền lệ rõ ràng cho các biện pháp lập pháp hiện tại. 

Để trở thành luật, đề xuất này cần trải qua nhiều bước nữa. Trước tiên, toàn bộ Nghị viện châu Âu phải bỏ phiếu thông qua văn bản của ủy ban trong một phiên họp toàn thể. Sau đó, Nghị viện và Hội đồng châu Âu sẽ đàm phán để thống nhất phiên bản cuối cùng thông qua cơ chế đối thoại ba bên (trilogue), một quy trình đàm phán liên thể chế trong EU. 

Nếu cả hai cơ quan chính thức phê duyệt văn bản hợp nhất, nó sẽ được ký kết và công bố trên Công báo Chính thức của EU, trở thành luật bắt buộc áp dụng trên toàn bộ các nước EU, bất kể luật pháp hiện hành của từng quốc gia.

>>> Xem thêm: 

• Quốc tịch châu Âu hay thẻ thường trú: đâu là lựa chọn phù hợp? 

• Điều kiện và quyền lợi đầu tư định cư các nước châu Âu 

• Các nước chấp nhận 2 quốc tịch ở châu Âu 

Kết 

Với những diễn biến mới, các nhà đầu tư cần thận trọng và cập nhật thông tin liên tục để đảm bảo lựa chọn đúng đắn, tránh những rủi ro không đáng có trong kế hoạch đầu tư lấy quốc tịch của mình. 

Quý khách hàng đang quan tâm và mong muốn tìm hiểu về các chương trình định cư châu Âu, liên hệ ngay đội ngũ AIMS Việt Nam theo hotline 088 888 6898 (HN), 088 888 4567 (HCM), hoặc email vietnam@aims.sg.