Những điều cần biết khi làm việc tại Úc

Năm 2023, Úc có 36% ngành nghề thiếu lao động có trình độ và kinh nghiệm. Hiện tại nước này đã bắt tay vào cải tổ hệ thống quản lý nhập cư để tăng tốc độ tiếp cận nhóm lao động tay nghề cao và tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm đối tượng này trở thành thường trú nhân.

Đây được xem là cơ hội thuận lợi để lao động Việt Nam tiếp cận việc làm thu nhập cao tại một quốc gia phát triển như Úc. Tuy nhiên khi làm việc tại nước ngoài với điều kiện và quy chế lao động hoàn toàn khác Việt Nam, người lao động cần nắm rõ hệ thống pháp luật cũng như quyền lợi cơ bản. Trong bài viết này, cùng AIMS Việt Nam tìm hiểu những điều cần biết khi lao động tại Úc.

Quyền lợi và điều kiện tối thiểu của người lao động nước ngoài tại Úc

Luật lao động Úc thường áp dụng bình đẳng cho tất cả người lao động làm việc tại Úc. Người lao động tạm trú hay thường trú đều được bảo vệ quyền lợi chính đáng tại nơi làm việc như người bản xứ. Doanh nghiệp tuyển dụng lao động nhập cư phải đảm bảo tuân thủ cả luật lao động và luật nhập cư của Úc.

Trong đó, luật nhập cư Úc bao gồm việc nộp đơn xin và hiểu rõ các quy định về Visa làm việc, có nghĩa vụ trả mức lương thị trường cho người lao động theo luật ban hành của Bộ Nội vụ.

Lưu ý rằng doanh nghiệp bảo trợ không thể hủy Visa của người lao động nhập cư ngay cả khi người lao động vi phạm các điều kiện Visa. Chỉ Bộ Nội vụ mới có quyền cấp, từ chối hoặc hủy bỏ Visa.

Nhân viên tại Úc có các quyền lợi căn bản được pháp luật bảo vệ, chiếu theo: 

1. Luật công bằng lao động

• Định ra các quyền lợi tối thiểu cho tất cả nhân viên
• Có bao gồm National Employment Standards (Tiêu chuẩn Nhân dụng Quốc gia)

2. Các quy chế

• Định ra các điều kiện làm việc và mức lương tối thiểu cho một nghề nghiệp hoặc ngành công nghiệp
• Áp dụng cho hầu hết các nhân viên tại Úc

3. Thỏa ước doanh nghiệp

• Định ra điều kiện làm việc và mức lương tối thiểu cho một nơi làm việc nào đó
• Đã thương lượng và phê chuẩn theo quy định chính thức

4. Hợp đồng làm việc

• Cung ứng các điều kiện phụ trội cho một nhân viên nào đó
• Không thể cắt giảm hoặc loại bỏ các quyền lợi tối thiểu 

Bên cạnh đó, tất cả nhân viên đều nhận được các quyền lợi cơ bản tối thiểu được gọi là Tiêu chuẩn Việc Làm Quốc gia (National Employment Standards) viết tắt là NES. Dưới đây là bảng thông tin tham khảo về các quyền lợi cơ bản của nhân viên toàn thời gian/ bán thời gian và nhân viên phụ động (người lao động được tuyển tạm thời để làm một số việc, không có hợp đồng, không có việc làm liên tục):

	Nhân viên toàn thời gian và bán thời gian	Nhân viên phù động
Nghỉ phép năm	4 tuần nghỉ phép năm có lương (nếu là nhân viên bán thời sẽ được tính theo tỉ lệ) + 1 tuần đối với nhân viên làm theo ca (shift work) mà hội đủ điều kiện
Nghỉ phép cá nhân (nghỉ bệnh, hoặc nghỉ phép dành cho người chăm sóc)	10 ngày nghỉ có lương mỗi năm (nếu là nhân viên bán thời sẽ được tính theo tỉ lệ)
Nghỉ phép dành cho người chăm sóc	2 ngày nghỉ không lương cho mỗi lý do chấp nhận được (nếu đã dùng hết ngày nghỉ cá nhân có lương)	2 ngày nghỉ không lương cho mỗi lý do chấp nhận được
Nghỉ phép vì thông cảm hoàn cảnh đặc biệt	2 ngày nghỉ có lương cho mỗi lý do chấp nhận được	2 ngày nghỉ không lương cho mỗi lý do chấp nhận được
Nghỉ phép do hoàn cảnh bạo hành gia đình	5 ngày nghỉ không lương cho mỗi 12 tháng	5 ngày nghỉ không lương cho mỗi 12 tháng
Nghỉ phép để phục vụ cộng đồng hay công tác bồi thẩm	10 ngày nghỉ có lương cộng thêm khoản trợ cấp đền bù (sai biệt giữa tiền lương và tiền nhận được khi làm bồi thẩm) + nghỉ phép không lương khi cần	Nghỉ phép không lương khi cần
Các sinh hoạt quản lý khẩn cấp tự nguyện	Nghỉ không lương khi cần phải tham gia vào hoạt động này	Nghỉ không lương khi cần phải tham gia vào hoạt động này
Nghỉ phép thâm niên	Nghỉ phép có lương (luật lệ về việc hội đủ điều kiện và khoản tiền được trả cũng thay đổi tùy tiểu bang và lãnh thổ)	Thay đổi tùy tiểu bang và lãnh thổ
Nghỉ phép khi mới có con hội đủ điều kiện được hưởng sau 12 tháng làm việc	Nghỉ phép 12 tháng không lương, có thể kéo dài đến 24 tháng nếu chủ doanh nghiệp đồng ý	12 tháng nghỉ không lương cho những người làm phù động (casual) đều đặn và có hệ thống, có thể kéo dài đến 24 tháng nếu chủ doanh nghiệp đồng ý
Giờ làm việc tối đa	Nhân viên toàn thời gian: 38 giờ mỗi tuần + số giờ phụ trội hợp lý. Nhân viên bán thời và phù động: 38 giờ hoặc số giờ làm việc hàng tuần bình thường của nhân viên (tùy theo mức nào ít hơn ) + số giờ phụ trội hợp lý
Các ngày lễ công cộng	Một ngày được nghỉ có lương nếu ngày lễ rơi vào ngày làm việc bình thường. Nếu họ yêu cầu Quý vị đi làm thì Quý vị có thể từ chối nếu hợp lý	Một ngày được nghỉ không lương. Nếu họ yêu cầu Quý vị đi làm thì Quý vị có thể từ chối nếu hợp lý
Thông báo nghỉ việc	Thư báo trước (hoặc tiền trả thay vì thư báo) 1-5 tuần dựa trên mức thâm niên và tuổi tác
Tiền trả khi bị nghỉ việc vì dư người hội đủ điều kiện để nhận được sau 12 tháng làm việc	4-16 tuần lương dựa trên mức thâm niên làm việc (có áp dụng một số loại trừ)
Chuyển từ phù động (casual)		Quyền được trở thành nhân viên toàn thời gian hoặc bán thời gian trong một số trường hợp

Quy định về lương thưởng

1. Mức lương tối thiểu

Đây là khoảng tiền tối thiểu do Chính phủ Úc quy định người sử dụng lao động phải trả cho người lao động. Mức lương tối thiểu sẽ khác nhau tùy thuộc loại công việc. 

Kể từ ngày 1/7/2023, Chính phủ Úc đã tăng mức tiền lương tối thiểu, cụ thể:

• Mức lương tối thiểu được quy định là 882,8 AUD/tuần hoặc 23,23 AUD/giờ
• Thưởng lương tối thiểu vùng tăng 5,75%

Để xác định mức tiền lương tối thiểu, Uỷ ban Công bằng Việc làm của Úc (Fair Work Commission) phát triển một Công cụ tính lương có tên gọi “Pay Calculator”. Website này còn cung cấp mức lương tối thiểu cho từng loại công việc mà Quý vị có thể tham khảo thêm để thỏa thuận mức lương đúng với năng lực và khả năng đóng góp cho doanh nghiệp của bản thân.

Nếu Quý vị sở hữu Visa 482 hay Visa 457, doanh nghiệp bảo trợ phải đảm bảo cung cấp cho Quý vị các điều khoản và điều kiện việc làm công bằng với thường trú nhân hay công dân Úc. Điều này có nghĩa là tất cả những người có Visa 482 hay Visa 457 phải được người sử dụng lao động trả mức lương thị trường.

Lưu ý, tiền lương nhân viên không được quy đổi sang hàng hoá, dịch vụ, thực phẩm, hay chỗ ở. Bên cạnh đó, nhân viên có quyền không đề cập đến mức lương hiện tại hoặc trong quá khứ cũng như các điều khoản và điều kiện làm việc cần thiết khi thỏa thuận lương với chủ doanh nghiệp. 

1. Khấu trừ tiền lương của người lao động

Người sử dụng lao động chỉ có thể khấu trừ tiền lương nếu khoản khấu trừ đó hợp lý và:

• Có được sự đồng ý bằng văn bản của người lao động và việc khấu trừ này vì lợi ích của người lao động
• Được lệnh của tòa án hay Ủy ban công bằng việc làm
• Nằm trong thỏa thuận khấu trừ tiền lương của người lao động cho một mục đích cụ thể. Điều này có thể xảy ra khi nhân viên yêu cầu khấu trừ, chẳng hạn như để trả một khoản vay hoặc đóng góp vào quỹ phúc lợi của công ty. Trong những trường hợp như vậy, việc khấu trừ phải được ghi rõ trong hợp đồng lao động hoặc một thỏa thuận riêng và được cả hai bên đồng ý
• Khi nhân viên vi phạm nội quy lao động

Kết

Trên đây là những điều cần biết khi lao động tại Úc.

Quý Khách hàng quan tâm và mong muốn tìm hiểu về cơ hội làm việc và định cư Úc, vui lòng liên hệ đội ngũ AIMS Việt Nam theo hotline 088 888 4567 (TP.HCM), 088 888 6898 (HN), hoặc email vietnam@aims.sg.